در حکم خدا مشورت جایز نیست
ما شنیده ایم که پیامبر با اصحاب خود مشورت می کرد و نظر آنها را جویا می شدند و حتی در صورتی اکثریت با یک نظری موافق بودند رای اکثریت توسط ایشان پذیرفته می شد هرچند رای خودشان چیز دیگری می بود!
آیا این مسئله با نبوت حضرت سازگاری دارد؟
مگر اینگونه نیست که اصحاب باید تابع پیامبر باشند نه پیامبر تابع اصحاب؟
جواب: بر طبق مطلب گذشته ما یک امرالله داریم و یک امرالناس؛ در امرالله همه ی مسلمین بی چون و چرا باید از دستور پیامبر تبعیت کنند و ایشان هیچگاه در این زمینه با اصحاب خود مشورت نکرده اند.
اما در امرالناس پیامبر هیچگاه مشورت و نظرخواهی از اصحاب را از یاد نمی بردند:
وَ شاوِرْهُمْ فِی اَلْأَمْرِ فَإِذٰا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ عَلَى اَللّهِ [ای پیامبر!] در کارها با آنان مشورت کن و چون تصمیم گرفتی بر خدا توکل کن. ﴿آلعمران، 159﴾
اما در آیه ای دیگر این امر را امر مردم (امرهم) معرفی می کند: وَ أَمْرُهُمْ شُورى بَیْنَهُمْ کارشان در میان خودشان بر پایه مشورت است ﴿الشورى، 38﴾
علی اسمعیلی
